ในโลกนี้มีบุคคลนับถือสิ่งต่างๆมากมาย สิ่งที่เขานับถือนั้นถือว่าเป็นเทวดาของพวกบุคคลนั้น บางพวกนับถือ นักบวช นักพรต เช่นนี้ ก็ถือเอานักบวช นักพรต เป็นเทวดาของพวกเขา บางพวกบูชาสัตว์ต่างๆ ก็ถือเอาสัตว์ต่างๆเป็นเทวดาของพวกเขา บางพวกบูชาธรรมชาติ ดิน ฟ้า อากาศ ต้นไม้ แก้วมณี ฯลฯ ก็ถือเอาสิ่งนั้นเป็นเทวดาของเขา บางพวกบูชาเทพชั้นต่ำ เช่น นาค ครุฑ ยักษ์ คนธรรพ์ พระภูมิเจ้าที่ สิ่งเหล่านี้ก็เป็นเทวดาของพวกเขา บางพวกบูชาเทพชั้นสูง เช่นพระอินทร์ พระพรหม พระนารายณ์ ฯลฯ ก็ถือเอาสิ่งเหล่านั้นเป็นเทวดาของพวกเขา สำหรับชนที่ยังมีความเชื่อแบบนี้อยู่ พระพุทธเจ้าก็ทรงสอนเพียงให้เลิกสรวงสังเวยชีวิตสัตว์ไปบูชายัญหันมาบูชายัญใหม่คือบริจาคและบำเพ็ญกุศลต่างๆอุทิศไปให้แทน จนพวกเราเกิดปัญญาจากการทำทานรักษาศีลสมาธิ ให้เกิดปัญญาแก่บุคคลเหล่านั้นเอง พวกเขาจึงเลิกนับถือสิ่งที่ไม่มีสาระ มานับถือสิ่งที่เป็นสาระแทน เจริญพร 9/10/60 หลวงพ่อมิตร

พวกเรารู้ไหมว่า อารมณ์ คือปัจจัยแห่งเหตุการณ์ทุกอย่างในโลก เพราะฉะนั้น ผัสสะที่เกิดขึ้นในขันธ์ห้านั้น อาศัยกันแล้วเกิดขึ้น ไม่สามารถเกิดขึ้นมาลอย ๆ แต่ต้องอาศัยขันธ์ทั้งห้าสัมพันธ์กันต่อเนื่องกัน จึงเกิดอารมณ์ที่พอใจและไม่พอใจหรือเป็นกลาง ๆ เฉย ๆ แล้วแสดงผลออกมาทางกายวาจา เป็นกรรมคือการกระทำตามอารมณ์นั้น ถ้าสติปัญญาในขณะเกิดผัสสะนั้นไม่มี แต่มีความหลงเป็นตัวตั้งรับผัสสะนั่น อารมณ์ที่เกิดขึ้นมาก็จะสร้างตัณหาอุปาทาน ตัวตนของตนแสดงออกทางกายวาจาเป็นอกุศลมากกว่ากุศล เป็นสาเหตุของความทุกข์ทั้งหลายด้วย นี่แหละโทษของอารมณ์ที่เราเขาไปยึดถือ  10/10/60เจริญพร หลวงพ่อมิตร

ความตระหนี่ หรือความหวง รวมความไปถึง ความหวงความรู้ไม่ยอมสอนใครบอกใครให้รู้ กลัวเขาจะรู้เทียมเท่าหรือเกินตน และยังกินความไปถึงความคิดกีดกันไม่ให้ผู้อื่นได้ดีหรือมีส่วนร่วมในกิจการต่างๆอีกด้วย และ กีดกันผู้อื่นหรือผู้มิใช่พวกของตน ไม่ให้เข้ามาอยู่ ในสถานที่ที่พวกของตนดูแลอยู่ถึงพวกเขาจะมีสิทธิก็ตาม ก็จะไม่เปิดโอกาสและกีดกัน หวงบุคคลที่มีผลประโยชน์ต่อตนและพวกพ้องของตนเท่านั้น จะไม่ให้ใครมายุ่งเกี่ยวโดยเด็ดขาด หรือเห็นบุคคลใดที่มีความดี ความสามารถ หรือแม้แต่ผิวพรรณรูปร่างที่ดีกว่าเรา ก็เกิดไม่พอใจผู้อื่นที่สวยงาม ก็ดี หรือ ชมสรรเสริญคุณผู้อื่นก็ดี และไม่อยากให้ใครมีคุณความดีมาแข่งตน ตลอดจนแบ่งชั้นวรรณะกันและกัน สิ่งที่กล่าวมานี้คือความตระหนี่ ทั้งหมด จัดเป็นกิเลสตัวร้ายกาจ จะต้องพยายามละให้ได้ ด้วยการเสียสละภายนอกและเสียสละอารมณ์ที่เป็นอกุศลภายใน เจริญพร 11/10/60 หลวงพ่อมิตร

ชีวิตของพวกเราก็มีแต่เรื่องเดิมๆ คือ เรื่องเกี่ยวกับความทุกข์ที่เกิดขึ้น จากเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เราเข้าไปเกี่ยวข้อง ทั้งทางตรงและทางอ้อมสรุปได้ว่าความทุกข์ก็คือปัญญาของชีวิตพวกเรานี้เอง และคืออีกอย่างหนึ่งก็คือทางดับทุกหรือหนทางแห่งความดับทุกข์หรือหาทางแก้ไขปัญหาต่างๆ ของชีวิตเรา มีอยู่สองเรื่องที่เป็นหลักใหญ่ของชีวิตเท่านั้น ถ้าพวกเราเข้าใจทุกข์อย่างแท้จริงด้วยสติปัญญาอันชอบแล้ว ก็จะสืบสาวไปให้ถึงสาเหตุของความทุกข์หรือปัญหานั้นๆ ได้ ด้วยการศึกษาธรรมะนี้เอง ถึงเวลาแล้วที่พวกเราจะต้องศึกษาธรรมะอย่างจริงจังเสียที ก่อนที่จะสายเกินแก้ เจริญพร 12/10/60 หลวงพ่อมิตร

ผู้ปฏิบัติเพื่อโสดาปัตติผลหรือโสดาบัน จะต้องมีความรู้เรื่องอายตนะทั้ง6ทั่งภายในมีตาหูจมูกลิ้นกายใจเป็นต้นกับรูปเสียงกลิ่นรสสัมผัสและธรรมารมณ์เป็นต้น และมีความรู้เรื่อง สัญญาเจตนา 6 ตัณหา 6 ธาตุ 6 ขันธ์ 5 ว่าไม่เที่ยง เป็นของแปรปรวน กลายเป็นอย่างอื่นได้ ผู้ใด้เชื่อ น้อมใจดิ่งต่อธรรมเหล่านี้ ผู้นั้นเรียกว่า เป็นผู้ก้าวลงสู่ภูมิแห่งสัตบุรุษ ล่วงเลยภูมิแห่งปุถุชนไปแล้ว เป็นผู้ไม่อาจกระทำกรรมชนิดที่กระทำแล้วจะพึงเข้าถึงนรก กำเนิดดิรัจฉาน หรือเปรตวิสัย ไม่อาจจบชีวิตจนกว่าจะประจักษ์แจ้งโสดาปัตติผล มีความไม่ตกต่ำเป็นธรรมดา รู้ชัดซึ่งสมุทัย ส่วนดี ส่วนเสียและทางออกแห่งอุปาทานขันธ์ 5 เหล่านี้ ตามที่มันเป็นจริง จะเป็นผู้แน่นอนที่จะตรัสรู้ในเบื้องหน้า พวกเราต้องพยามน้อมใจน้อมจิตสอนจิตสอนใจ ในเรื่องที่กล่าวมานี้บ่อยๆ สร้างนิสัยแห่งปัญญาไว้ ก็จะเหตุแห่งโสดาปัตติมรรค ทางเดินไปสู่โสดาบันปัตติผล เจริญพร 13/10/60 หลวงพ่อมิตร

การที่พวกเราจะนึกถึงผลกรรมดีที่จะได้ประสบในชีวิตภพหน้า นั้น พวกเขาจะต้องมีความมั่นใจในการสระสมกรรมดีในภพปัจจุบันเน้นที่การประพฤติประพฤติชอบทางกาย วาจา ใจ คือมีทาน ศีล ภาวนา จะทำให้คุณภาพจิตสูงสุดสามารถวัดได้ในปัจจุบันชาตินี้เอง การได้รับผลในชาติหน้านั้น ต้องวัดกันใกล้ๆ แค่ข้ามวันก็ถือว่าเป็นเวลาในอนาคตแล้ว และการได้รับผลห่างไกลเบื้องหน้านั้น มีลักษณ์ที่สืบทอดต่อเนื่องออกไปอย่างมีความสัมพันธ์กันได้ตามแนวทางแห่งเหตุปัจจัย ความเชื่อที่ถูกต้องเกี่ยวกับผลกรรมในชาติหน้า จะต้องเป็นความเชื่อที่มีลักษณะช่วยส่งเสริมให้จิตใจเกิดความพอใจในกุศลในชาติปัจจุบันให้เข้มแข็งมั่งคงในบุญกุศลความดีงามเป็นสำคัญ แต่ถ้าทำกรรมดีแล้วในชาติปัจจุบันแล้วไม่ส่งเสริมความพอใจในธรรม แต่กลับไปเพิ่มความโลภและอุปาทาน พวกเราพึงเข้าใจว่า ความเชื่ออย่างนั้น เป็นความเชื่อที่คลาดเคลื่อนและควรได้รับการแก้ไขด่วน เจริญพร 14/10/60 หลวงพ่อมิตร

ความเชื่อมั่นในสิ่งใดๆ สิ่งนั้นจะเป็นพลังขับเคลื่อนชีวิตของพวกเรา ให้มุ่งมั่นไปให้ถึงจุดหมายนั้น เช่นว่า ถ้าพวกเราเชื่อมั่นในการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า ก็จะเชื่อมั่นในคำสั่งสอนของพระองค์ท่านเรียกว่าพระธรรม เมื่อเชื่อมั่นในพระธรรมคำสั่งสอนนั้น ก็จะมีความเชื่อมั่นในบุคคลที่สามารถทำตามคำสั่งสอนนั้นเรียกว่าพระสงฆ์ ถ้าพวกเรามีความศรัทธาความเชื่อ ปสาทะความเลื่อมใส ในพระรัตนตรัย อย่างมั่นคงไม่ง่อนแง่คอนแคลง พวกเราจะต้องเพิ่มพูนอาการอย่างนั้นไว้ และทำความคิดเห็นให้ตรงกับคำสอนที่พระพุทธทรงสอนไว้ ถ้าทำอย่างนี้ได้ ชีวิตของพวกเราจะมีความเจริญฝ่ายเดียว จะไม่เสื่อมเลย ทำอย่างนี้จึงได้ชื่อว่ามีศรัทธาที่ถูกต้อง เจริญพร 15/10/60 หลวงพ่อมิตร

ทิฐิความเห็นผิดของเราเปลี่ยนได้ตามเหตุปัจจัยของความถูกต้องเป็นธรรม เป็นสิ่งที่ดีที่สุดที่พวกเราควรฝึกฝน จากการยึดถือในสิ่งต่างๆ ทั้งรูปและนาม มีขันธ์ห้าเป็นต้น มีความเข้าใจอย่างลึกซึ้งว่าขันธ์ทั้งห้าเป็นของว่างเปล่าจากตัวตนของตน หมดความสงสัยโดยสิ้นเชิง จนจิตใจหลุดพ้นจากความเห็นผิดมานานแสนนาน ทำลายทิฐิที่ผิดและมานะ กับกลายเป็นสัมมาทิฐิความเห็นถูกและเกิดความปล่อยวางเสียได้ในสรรพสิ่งทั้งหลาย เห็นขันธ์ทั้งห้าเป็นแต่สภาวะธรรมที่หมุนเวียนเปลี่ยนแปลงไปตามเหตุตามปัจจัยอยู่เนืองนิจ ก่อนกำหนดรู้ความทุกข์ก็ชัด ความพ้นจากทุกข์การชัด การรู้สาเหตุของความทุกข์ก็ชัดและความรู้ในหนทางออกจากความทุกข์ชัดแจ้งในใจ เพราทุกข์ทั้งเกิดจากความยึดถือในขันธ์ทั้งห้านี้เอง เจริญพร 16/10/60 หลวงพ่อมิตร

ตามหลักพุทธศาสนานั้นความสุขก็ตามความทุกข์ก็ตาม พระพุทธองค์ทรงตรัสสอนดังนี้ “เพราะอวิชชาความไม่รู้ความหลงยึดถือว่าเราว่าของเราเป็นปัจจัย บุคคลจึงปรุงแต่งกายสังขารบ้าง วจีสังขารบ้าง มโนสังขารบ้าง ขึ้นเองบ้าง เนื่องจากตัวการอื่นบ้าง โดยรู้ตัวบ้าง ไม่รู้ตัวบ้าง ไม่ใช่สุขทุกข์ที่ตนเองทำเองหรือสุขทุกข์ตัวการอื่นแต่เป็นกรรมคือการกระทำในฐานะกระบวนการแห่งเหตุปัจจัย ถึงจะ ตนเองทำก็ดี จะมีส่วนเกี่ยวข้องแค่ไหนเพียงใด ย่อมต้องพิจารณาให้ถูกต้องตามกระบวนการ มิใช่ตัดสินขาดลงไปง่ายๆ เจริญพร 17/10/60 หลวงพ่อมิตร